10 tips voor het gebruik van speelgoeddieren binnen welzijn

Hoe leer jij een klant kennen? Hoe breng jij het netwerk van klanten in kaart? Met woorden? Met lijntjes-papier en pen of tekenpapier + potloden/stiften?

Deze blog gaat over het inzetten van speelgoeddieren. Via dieren kun je op een gepaste afstand praten over persoonlijke eigenschappen van de klant én van personen uit hun directe omgeving. Ook kun je op een luchtige manier in beeld brengen hoe degene zich verhoudt tot zijn omgeving.

‘Je ontdekt meer over een persoon in een uur spelen dan een jaar praten’, Plato.

Tastbaar spelmateriaal biedt vele mogelijkheden om op een toegankelijke manier aan te sluiten bij de (belevings-)wereld van de ander. De voordelen:

·      Je leert iemand sneller kennen

·      Er ontstaat meer diepgang in het contact

·      Je krijgt een completer beeld van de persoonssituatie en zijn of haar netwerk

·      Voor de klant en met name jeugdigen is het minder belastend en plezieriger dan praten.

Hoe gebruik je speelgoeddieren als sociaal werker?

1.     Ga voor de realistische look

Speelgoeddieren zijn er in vele soorten en maten. Dieren met een realistische look slaan het beste aan bij iedereen. Kies je de net-niet variant, heb je kans dat je zelf ook minder serieus wordt genomen.

Voorbeelden van geschikte merken zijn Schleich en Papo. Ook tweedehands verkrijgbaar!

2.     Zorg voor variatie

Variatie is altijd belangrijk omdat het per persoon verschillend is wat aanspreekt. 

Varieer tussen huisdieren, wilde dieren, grote en kleine dieren maar ook tussen dieren met een schattige look en een stoere of zelfs gevaarlijke look. 

Dieren die regelmatig worden gekozen:

·      Paard

·      Panda

·      Kameleon

·      Tijger

·      Panter

·      Leeuw

·      Kangaroe

·      Konijn

·      Hond

·      Poes

·      Schildpad

·      Aap

·      Krokodil

·      Muis

·      Ezel

·      Stokstaartje

·      Vos

·      Wolf

·      Olifant

·      Koala

·      Adelaar

·      Nijlpaard

·      IJsbeer

·      Uil

·      Varken

·      Neushoorn

·      Schaap

·      Draak.

3.     Biedt meer van één soort aan

Voor het afspiegelen van een familie, gezin, groep, tribe is het fijn als je dezelfde diersoort in vergelijkbare en verschillende maten hebt. Vooral dieren zoals paarden, honden, olifanten, giraffen, panda’s zijn dieren die vaak in groepjes worden neergezet. 

4.     Bruikbaar voor alle leeftijden vanaf 3 jaar

Wanneer op speelgoed staat dat het geschikt is vanaf 3 jaar kan dit in de praktijk betekenen dat het na maximaal een paar jaar ook weer ongeschikt (minder boeiend) raakt. Neem je tip 1. serieus, dan zul je merken dat ook tieners en volwassenen speelgoeddieren tof vinden en er geen leeftijdsgrens aan zit! 

5.     Zet ze duidelijk in beeld

Speelgoeddieren uitgestald op een plank, in een open kast of duidelijk in beeld op tafel trekken de aandacht. 

6.     Biedt ze aan in combinatie met zand & een waterbak 

Bij dieren hoort zand en water (vinden de meesten). Aan te bevelen is het gebruik van plastic lage bakken. In de (SKJ) scholing Sand nd Play besteden we aandacht aan de meerwaarde van sensopathische materialen zoals zand en water. 

Eigen regie is belangrijk binnen hulpverlening en dat kun jij via tastbare materialen lekker faciliteren!

7.     Raak de dieren niet aan tijdens de sessie

Ook al heb jij de dieren aangeschaft en/of klaargezet, tijdens de sessie is de klant eigenaar. Jij volgt enkel wanneer de klant je uitnodigt een dier te pakken en mee te doen. Na de sessie mag je natuurlijk weer doen met de dieren wat je wilt. 

8.     Laat de klant zelf invulling geven

Kinderen en jongeren kunnen zelf met ideeën komen voor het gebruik van het materiaal. Laat ze hun gang gaan! Zo heb ik ervaren dat een tiener zelf dierenlegers ging maken en hier een spel bij bedacht. En ik heb dierenwerelden in bakken zien ontstaan waardoor ik een completer beeld kreeg van de familie van de klant. 

Volwassenen hebben wat meer moeite met eigen invullingen omdat spelen niet meer de eerste natuur is. Voor hen kan het fijn zijn om een gerichte vraag te hebben die ze kunnen beantwoorden met de dieren. Ook dan kan de persoon eigenaarschap behouden over zijn persoonlijke proces en geef jij enkel inspiratie.

9.     Verken het netwerk/sociogram/genogram via dieren

Wanneer je als (jeugd)professional de persoonlijke situatie van iemand aan het verkennen bent heb je vrijwel automatisch contact over familie en het verdere netwerk om de persoon heen. 

Met dieren kun je dit op een toegankelijkere manier doen zonder rechtstreeks te vragen: wie is jouw familie, hoe ziet jouw netwerk eruit? Hoe is de interactie met jouw netwerk?

In de (SKJ) scholing Sand nd Play gaan we dieper in op hoe je dit aanpakt als jeugdprofessional!

10.   Maak een foto!

Het kan ook fijn zijn om aan het einde van de sessie een foto te maken van de setting met dieren die door de klant is gecreëerd. Naderhand kun je hierdoor concreter terugblikken en je kunt de foto gebruiken voor je verslaglegging. Een beeld zegt meer dan duizend woorden.

De foto maken kan tijdens de sessie voordat je (samen) opruimt. Je vraagt iets in de trant van: vind je het goed dat ik een foto maak van wat je hebt neergezet zodat ik beter kan onthouden wat jij hebt gedaan/vertelt?

Tot slot

Met spelend contact staat ontspannen steunen in welzijn voorop!

Heb je na bovengenoemde tips nog vragen over het gebruik van speelgoeddieren? Of het gebruik van andere tastbare materialen? 

Via de scholing Sand nd Play neem ik je verder mee:

Module 1 Basis - Kickstart |3 SKJ punten:

- Het belang van spel (als natuurlijke taal van het kind)

- Het belang van variatie in het spelmateriaal

- Een belangrijke basishouding van de professional.

Module 2 Verdieping | 3 SKJ punten:

- Sensopathisch materiaal en emotieregulatie

- Ondersteuningsbehoefte verkennen met spel

- Werken aan doelen met spel

- Terugkoppeling aan ouders.

De scholing is online te volgen of op locatie in Noordoost Nederland.  Neem gerust contact op voor de mogelijkheden!

Zelf ervaren hoe het is om je persoonlijke netwerk of bedrijf in kaart te brengen met dieren (en andere miniaturen)? Via de blikopener van Blauwprint is dit mogelijk! 

Speelse groet,

Inès